O przyszłości samorządów powiatowych z udziałem starostów
6 Listopada 2017
Współpraca Kancelarii Prezydenta z korporacjami samorządowymi, kwestie legislacyjne, medycyna szkolna, plusy i minusy projektu ustawy o jawności życia publicznego czy zmiany dotyczące organizacji i finansów oświaty samorządowej – to tematy, które poruszali uczestnicy posiedzenia Zarządu Związku Powiatów Polskich.
Trwa dwudniowe posiedzenie Zarządu Związku Powiatów Polskich, na które przybyło blisko 40 starostów z całej Polski. Spotkanie odbywa się w Mąchocicach Kapitulnych w gminie Masłów. Obradom przewodniczy Ludwik Węgrzyn, prezes Zarządu ZPP, starosta bocheński. Powiat kielecki reprezentuje starosta kielecki – Michał Godowski, który jest jednocześnie gospodarzem spotkania .
Prawo samorządowe
W pierwszej części posiedzenia uczestnicy spotkania wysłuchali informacji z prac działającego przy Kancelarii Prezydenta RP zespołu ds. przeglądu prawa samorządowego. Biorą w nich udział przedstawiciele korporacji samorządowych. W ostatnim ze spotkań uczestniczył m.in. Grzegorz Kubalski, zastępca dyrektora Biura ZPP.
- Podczas spotkania padała deklaracja ze strony prezydenta, że kancelaria jest otwarta na wsłuchanie się w głos samorządów i korporacji samorządowych. Nawet łącznie z ewentualnością wniesienia inicjatyw legislacyjnych w tych sprawach, które są dla nas istotne – mówił zastępca dyrektora ZPP.
Medycyna szkolna
Uczestnicy spotkania zapoznali się z informacją z posiedzenia Zespołu ds. Ochrony Zdrowia i Polityki Społecznej Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego na temat medycyny szkolnej. Obecnie trwają prace nad projektem założeń nowej ustawy. ZPP wskazało na potrzebę digitalizacji danych o zdrowiu uczniów dzieci i młodzieży, łatwiejszego dostępu do tych danych dla rodziców i opiekunów prawnych oraz koordynacji zadań w zakresie edukacji zdrowotnej dzieci, rodziców i opiekunów prawnych a także młodzieży kończącej edukację tak, aby dane gromadzone w systemie mogły być wykorzystywane dla celów promocji i profilaktyki zdrowotnej.
Ekspert Zespołu - Bernadeta Skóbel, radca prawny ZPP przedstawiła projekt założeń do projektu ustawy o zdrowiu dzieci i młodzieży w wieku szkolnym. Zgodnie z nim profilaktyczna opieka zdrowotna nad dziećmi i młodzieżą w wieku szkolnym jest organizowana w celu ochrony zdrowia i zapewnienia prawidłowego rozwoju dzieci i młodzieży w perspektywie funkcjonowania w życiu dorosłym.
Realizacja tego celu ma polegać na tworzeniu w szkole środowiska sprzyjającego prawidłowemu rozwojowi dzieci i młodzieży przy współudziale pracowników edukacji, ochrony zdrowia, uczniów i ich rodziców oraz jednostek samorządu terytorialnego. Upowszechnianie profilaktyki medycznej będzie pierwszym krokiem do uspołecznienia i deinstytucjonalizacji systemu ochrony zdrowia.
Oświata
Kolejną ważną kwestią, poruszaną podczas posiedzenia ZPP były kwestie związane z projektem ustawy o jawności życia publicznego oraz organizacja i finanse oświaty samorządowej w kontekście reformy edukacji.
Uczestnicy dyskusji starali się odpowiedzieć na pytanie: co stanie się ze szkołami podstawowymi po 2018 roku.
Starostowie dyskutowali m.in. na temat wpływu liczby uczniów na koszty oświaty. Mówili o „podwójnym” roczniku w roku szkolnym 2019/2020, kiedy to w klasach I liceów ogólnokształcących, techników i branżowych szkół pierwszego stopnia edukację rozpoczną dzieci kończące klasę III gimnazjum i dzieci kończące klasę VIII szkoły podstawowej. Z przedstawionej przez Katarzynę Liszkę-Michałka prezentacji wynikało, że liczba uczniów klas pierwszych będzie się w najbliższym czasie skokowo zmieniała – co jest przede wszystkim efektem najpierw wdrożenia, a potem wycofania reformy „sześciolatków”.
Uczestnicy spotkania zwrócili uwagę na wysokość subwencji oświatowej i wydatki oświatowe – wysokość wydatków subwencjonowanych przekracza kwotę przekazywanej samorządom subwencji oświatowej. Mówiono również o planowanych od 1 kwietnia 2018 r. podwyżkach dla nauczycieli.
Jawność życia publicznego
Na spotkaniu omówiono ponadto głośno ostatnio komentowany projekt ustawy o jawności życia publicznego. Jedną ze zmian, którą akt ten wprowadza jest poszerzenie zakazów w stosunku do osób pełniących funkcje publiczne w czasie pełnienia funkcji o zakaz zasiadania we władzach w spółki prawa handlowego lub wykonywania na jej rzecz jakichkolwiek odpłatnych zajęć o:
• wójtów, burmistrzów, prezydentów, starostów i członków zarządu powiatu oraz marszałków i członków zarządu województwa,
• prezesów i członków zarządów spółek zobowiązanych - chyba, że nieodpłatnie w „spółkach córkach”.
Konferencja prasowa
Podczas spotkania odbyła się konferencja prasowa z udziałem mediów regionalnych. O najważniejszych kwestiach związanych z problemami, z jakimi borykają się samorządy opowiadali starosta kielecki Michał Godowski, prezes Związku Powiatów Polskich, Ludwik Węgrzyn oraz Marszałek Województwa świętokrzyskiego – Adam Jarubas.
- Najważniejszym problemem, który dotyczy samorządów na dzień dzisiejszy to reforma oświaty. 1 września 2019 roku tsunami młodzieży z ostatnich klas gimnazjów i ósmych klas szkół podstawowych trafi do szkół średnich. Te szkoły są wielkościowo nieprzygotowane do ich napływu. Oświata, wychowanie młodzieży i kształcenie tej młodzieży na poziomie średnim to nie zbiór truskawek – powiedział Ludwik Węgrzyn.
Kolejną kwestią poruszaną podczas konferencji była kwestia służby zdrowia. Ludwik Węgrzyn zgodził się z tym, że w służbie zdrowia należą się podwyżki. Jednak przypomniał, że 89 procent szpitali w Polsce to szpitale powiatowe.
- Dla których organem prowadzących jest samorząd powiatu – mówił prezes ZPP. - Mówi się o kwestiach związanych z podniesieniem wynagrodzeń. Temat słuszny, tylko pieniądze ma zabezpieczyć samorząd powiatowy, który nie dysponuje własnymi dochodami.
Ludwik Węgrzyn odniósł się także do tego, co dzieje się w szkołach. - Dzisiaj ze wszystkich szkół zniknęły gabinety dentystyczne, pielęgniarki. Nikt nie mówi, co zrobić, żeby stworzyć system opieki nad dziećmi.
O tym, że samorząd powiatowy wymaga wsparcia kompetencyjnego i finansowego mówił Michał Godowski, starosta kielecki. - Samorządy nie powinny być niepewne i nie powinny zastanawiać się nad tym, co z nimi będzie - mówił starosta. - Zwrócił uwagę na niepokoje związane chociażby z finansowaniem dróg powiatowych.
- Chcemy zwrócić uwagę na konieczność weryfikacji podziału środków finansowych na przebudowy dróg – mówił szef powiatu kieleckiego. – Z puli środków przeznaczonych na rządowy program powiatowej i gminnej infrastruktury drogowej w ciągu ostatnich lat zostały wyciągnięte pieniądze. Na przykładzie powiatu kieleckiego wygląda to tak, że złożyliśmy 5 wniosków do realizacji, w efekcie pieniądze mamy tylko na jedno zadanie. Podobnie jest w sferze edukacji. Zbyt niska subwencja oświatowa powoduje, że do szkół dokładają samorządy, którym z roku na rok zadań przybywa, a pieniędzy ubywa.
Marszałek, podkreślił, że od wielu lat uznaje się, iż reforma samorządowa była najlepszą z przeprowadzanych reform. - Po okresie scentralizowanych rządów mieszkańcy małych Ojczyzn chcieli, aby o ich problemach lokalnych, decydowali sami obywatele – powiedział Adam Jarubas. - Obecnie widzę tęsknotę u władzy, aby podporządkować całość spraw państwa pod jeden silny ośrodek decyzyjny w Warszawie. Podejmowane zmiany są nie korzystne dla samorządów. Nie patrząc na bogaty dorobek władzy samorządowej, poprzez różnego rodzaju działania, próbuje się rozmontowywać architekturę władzy publicznej w terenie. Nie zgadzamy się na to. Wierzę, że prezydentowi nie zabraknie determinacji i będzie chciał współpracować z samorządami.
Posiedzenie Zarządu Związku Powiatów Polskich
