Zmiany w nieodpłatnej pomocy prawnej

 

Od pierwszego stycznia zachodzą zmiany w udzielaniu nieodpłatnej pomocy prawnej w 2019 roku.

• UPRAWNIENI

Od 1 stycznia 2019 roku, zgodnie z nowelizacją ustawy, usługi będą świadczone każdej osobie fizycznej, która złoży oświadczenie, że nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej (art. 4 ust. 1 ustawy).   

• ZAPISY NA PORADY

Przyjmowanie zgłoszeń na nieodpłatne porady odbywa się telefonicznie pod specjalnie wyznaczonym do tego celu numerem telefonu wskazanym przez starostę. Starosta oprócz obsługi zgłoszeń telefonicznych może również umożliwić uprawnionym dokonywanie zgłoszeń za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej (art. 8 ust. 5 ustawy).

Specjalny numer telefonu przeznaczony do zapisów, winien być wskazany każdorazowo wraz z opublikowaną listą punktów (art. 8a ust. 3 ustawy). Ponadto warto, aby rozpowszechniać go również w ramach promowania systemu wśród mieszkańców powiatu.      

• FORMA ŚWIADCZENIA POMOCY NA ODLEGŁOŚĆ

Co do zasady porady udzielane są osobiście w wyznaczonych punktach. Wyjątek stanowi usługa świadczona osobom ze znaczną niepełnosprawnością ruchową oraz osobom doświadczającym trudności w komunikowaniu się. Celem tej regulacji jest dotarcie z pomocą do grup z ograniczoną możliwością kontaktu z udzielającymi porad w punktach. Takim uprawnionym usługi poradnicze, z wyłączeniem nieodpłatnej mediacji, mogą być udzielane za pośrednictwem telefonu i za pomocą innych środków porozumiewania się na odległość lub poza punktem (art. 8 ust. 8 ustawy).

W przypadku osób z niepełnosprawnością ruchową, które nie mogą stawić się w punkcie osobiście (np. obłożnie chorych) powyższa regulacja umożliwi świadczenie usług w ich aktualnym miejscu pobytu, w tym w ramach wizyty domowej.

W przypadku osób doświadczających trudności w komunikowaniu, przepis daje możliwość zorganizowania wizyty w miejscu do tego dostosowanym, czyli przykładowo w takim miejscu urzędu gminy lub powiatu, które zostało wyposażone w odpowiedni sprzęt wspierający porozumienie, zgodnie z wymogami ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o języku migowym i innych środkach komunikowania się. Ponadto daje podstawę do umówienia osoby uprawnionej w innej lokalizacji, gdzie będzie w razie potrzeby możliwość zaangażowania osoby wspierającej, np. tłumacza języka migowego. Niekiedy najbardziej dogodną formą świadczenia pomocy tej grupie osób będą środki porozumiewania się na odległość, ze względu na posiadanie w domu odpowiedniego sprzętu wspomagającego połączonego z komputerem.

Wybór formy świadczenia usług z ustawy każdorazowo będzie zależeć od indywidualnych potrzeb uprawnionego.

• ASYSTA PORADNICZA

Asysta poradnicza polega na dodatkowym wsparciu osób korzystających z pomocy, mających trudności w samodzielnej realizacji otrzymanej porady z powodu niepełnosprawności, podeszłego wieku albo innych okoliczności życiowych.

Organizacja pozarządowa w ramach oferty może przedstawić dodatkowo porozumienia o wolontariacie zawarte z osobami, które będą wykonywały świadczenia w ramach prowadzonego punktu, w tym służyły asystą tym osobom (art. 11 ust. 6b ustawy).

Asysta poradnicza ma charakter fakultatywny, co oznacza, że usługa ta jest oferowana w miarę możliwości.        

• POSZERZENIE ZAKRESU POMOCY PRAWNEJ

Rozszerzenie zakresu usług oferowanych w ramach nieodpłatnej pomocy prawnej polega przede wszystkim na wprowadzeniu usługi sporządzania projektu pisma, w miejsce dotychczasowego „udzielenia pomocy w sporządzaniu projektu pisma” (art. 4 ust. 1 ustawy).

Nieodpłatna pomoc prawna będzie obejmowała również nieodpłatną mediację, podobnie jak nieodpłatne poradnictwo obywatelskie, fakultatywnie od roku 2019 roku, a obligatoryjnie od roku 2020.